Konvooi slimme auto’s moet rij-ondersteuning op de kaart zetten

“Het is superfantastisch. Je hoeft echt niks te doen.” Bestuurders in het konvooi slimme auto’s dat woensdag dwars door Nederland reed, zijn enthousiast over de mogelijkheden. Verzekeraar Aon wilde met de tour aandacht vragen voor de voordelen deze nieuwe technologie. En onderzoeksorganisatie TNO bracht in kaart hoe bestuurders ermee rijden.

“Snelheidsadvies: 80 kilometer per uur”, klinkt het over de portofoon. Alwin Bakker, kwartiermaker bij het Researchlab autonoom rijden van de TU Delft, ziet dat de auto voor hem vaart mindert. En ook zijn auto gaat zachter rijden bij het binnengaan van de Drechttunnel richting Rotterdam. Net als de auto’s achter hen. Het gebeurt allemaal automatisch. De auto’s reageren op elkaar.

Dikke bakken

Het advies komt vanuit een paar auto’s voor die van Bakker. Hierin zitten mensen van Rijkswaterstaat die bezig zijn met een onderzoek naar rijtaakondersteunende systemen (ADAS) en snelheidsbeïnvloeding. Bakker rijdt met vijf andere automobilisten in een colonne. Iedere auto beschikt over opties als adaptive cruise control, lane keeping en een automatisch remsysteem.

De auto’s – dikke bakken als een Tesla model S en een Mercedes E-klasse – maken deze woensdag een ronde door Nederland. Verzekeraar Aon organiseert die om aandacht te vragen voor de voordelen van deze Advanced Driver Assistance Systems. De auto’s zijn van TNO. De onderzoeksorganisatie doet namelijk groot onderzoek naar de interactie tussen bestuurder, ADAS en mede-weggebruikers. Hierover straks meer.

Hele kunst

Het is een hele kunst voor de zes bestuurders om in colonne te blijven rijden. Het is na vieren en dus spits. Regelmatig rijden er ‘vreemde’ auto’s voor of achter Bakker. En regelmatig staat hij stil als gevolg van file. Op zulke momenten is zo’n slim uitgeruste auto eigenlijk best lekker, zegt Bakker met een lach. “Hij blijft lekker rollen zo. Voor dit soort momenten zijn die toepassingen echt goud.” Want inderdaad: de auto doet veel werk zelf.

Maar is de rijbaan eindelijk vrij én is het konvooi in tact, dan geniet Bakker volop. Zoals bijvoorbeeld op het moment als de groep ter hoogte van Breda de A16 op schiet. “We versnellen naar de 135 kilometer per uur”, roepen de mensen in de Tesla model S vooraan. En alle auto’s volgen en reageren op elkaar. Alles wat Bakker doet, wordt ondertussen gevolgd door vier camera’s: één gericht op zijn voeten, één gericht op zijn gezicht, één gericht op zijn handen en één gericht op de meters en tellers achter z’n stuur. En alle beelden worden ook nog eens gecombineerd met wat de auto precies doet. TNO brengt alles in kaart.

Geen overbodige luxe

Bakker rijdt al een paar maanden in deze auto. Voor hij hem te leen kreeg, onderging hij een training bij ProDrive. Net als de overige bestuurders van de auto’s in de colonne. En dat was geen overbodige luxe, verklapt hij. Het duurt echt even voor je alle opties goed door hebt.

In totaal zijn acht auto’s zijn onderwerp van onderzoek door TNO (ze rijden niet allemaal mee in de colonne). Om de paar maanden wisselt de auto van eigenaar. Allerlei meetapparatuur brengt heel precies in kaart hoe bestuurders reageren mét en zonder ADAS-systemen aan. Doel is het aantal verkeersongevallen en -doden naar beneden brengen. Het onderzoek duurt een jaar. Alle data wordt verwerkt in een rapport. Dat gaat onder andere naar autofabrikanten, verzekeraars en leasebedrijven.

Teveel schade

Een paar uur eerder: lunchtijd op de Automotive Campus. De organisator van het konvooi, Evert-Jeen van der Meer, hoofd automotive bij verzekeraar Aon, is hier in de gelegenheid om wat vragen te beantwoorden. Voor verzekeraars is de komst van ADAS-systemen heel interessant, vertelt hij. “Autoverzekeraars maken verlies – in heel Europa eigenlijk. Er komt te weinig premie binnen en er wordt teveel aan schade uitgekeerd.”

En die ADAS-systemen, die kunnen het aantal schades wel eens doen dalen – en zo kan verzekeren weer interessant werk worden. Maar uiteindelijk is natuurlijk iedereen er bij gebaad. Minder schade is ook goed voor de portemonnee van de werkgever, werknemer én de overheid.

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Er moet nog wel wat gebeuren voor het zo ver is, vindt hij. De adoptie blijft volgens hem onnodig achter. Autodealerbedrijven, verzekeraars, werkgevers en leasemaatschappijen realiseren zich onvoldoende wat het positieve effect is op de verkeersveiligheid en (auto)mobiliteitskosten. Naar schatting van Aon is 4 procent van het Nederlandse wagenpark – dat in totaal ruim 8 miljoen personenauto’s telt – uitgerust met ADAS.

Zestig voertuigen

“Vandaag kijken we hoe de auto’s op elkaar reageren als ze achter elkaar rijden”, legt Van der Meer uit. “Remt de eerste auto, wat doet de tweede, derde enzovoorts dan? En we kijken hoe het overige verkeer op het konvooi reageert.” Gebruikers van Waze en Flitsmeister ontvangen meldingen als ze in de buurt zijn en een helikopter brengt alles in beeld, vertelt hij.

De test is een vervolg op een eerdere ‘Nationale Platoontest’ op de openbare weg, in maart 2016. Bijna zestig voertuigen reden destijds achter elkaar met behulp van onder meer Adaptive Cruise Control en Lane Keeping Assist.

Bij de ingang van de Automotive Campus rust Arno Bosma, manager bij een IT-bedrijf even uit. “In zo’n konvooi rijden is echt superrelaxt! We mochten de hele tijd links blijven rijden. Het is superfantastisch. Je hoeft echt niks te doen. Het werkt allemaal erg goed.” Dat is toch wel anders dan in je eentje rijden, zegt hij. Dan kun je toch wat minder doorrijden. Twee maanden rijdt hij nu al voor het TNO-onderzoek in deze Mercedes E-klasse. Over een maandje moet hij ‘m weer teruggeven – toch wel met pijn in het hart.

Rondreizend circus

Alwin Bakker is vanmorgen om 7.30 uur begonnen in Groningen, vertelt hij op het parkeerterrein van de campus. Momenten van in colonne rijden en momenten van onderbroken worden wisselden elkaar af, vertelt hij. Zeker naar mate de weg versmalde en/of het drukker werd. Hij vond het interessant om te zien dat de volgafstand tussen de auto’s soms zo verschilde – iets dat volgens hem aan de systemen zelf of de instellingen ligt.

Hij is erg enthousiast over het project. “Het is een nuttige proef om de interactie tussen voertuigen te monitoren.” En, zegt hij ook eerlijk: het is ook gewoon heerlijk om in zo’n auto te kunnen rijden. “Het is één grote speeltuin, één ontdekkingsreis. In dat opzicht ben ik een groot pleitbezorger van het rondreizend circus.” Wat hij daarmee bedoelt? Dat dealers en fabrikanten dorpspleinen langs gaan en aan de mensen laten zien wat mogelijk is. “Zo worden mensen zich bewust van wat mogelijk is – nog niet bekwaam overigens – dat is de volgende stap.”

Meer weten over ADAS-systemen en de gevolgen voor onder andere weginrichting en verkeersveiligheid? Kom dan op 20 september naar het ADAS Congres, dat georganiseerd wordt door Zelfrijdend Vervoer en VERKEERSNET.

Meer nieuws

‘Hét evenement voor de zakelijke rijder en de wagenparkbeheerder’

Het is een veelgestelde vraag van leasemaatschappijen, auto-importeurs en andere bedrijven die actief zijn in de leaseautomarkt. Waarom organiseren ProMedia Group en de Vereniging Zakelijke Rijders de Leaseauto Testdag? We vragen het aan Niels Singeling (rechts), business development manager bij ProMedia, en Joeri van Dam (links) van VZR. Hoe is het plan voor de Leaseauto… Lees verder ›

‘Betere samenwerking is een must om succes van ADAS te maken’

De mogelijkheden van ADAS worden te weinig benut en de kennis over de werking van deze rijassistentiesystemen is onvoldoende aanwezig. Dat vinden Chris Hottentot (ANWB) en Leo Bingen (RAI Vereniging). Tijdens het ADAS Congres op donderdag 20 september – dat op het programma staat tijdens de Leaseauto Testdag 2018 – gaan beide sprekers uitgebreid in op de stappen die… Lees verder ›

‘Verwar ADAS-auto en zelfrijdende auto niet met elkaar’

Een auto met rijtaakondersteunende systemen is nog geen zelfrijdende auto, maar veel mensen zien dat wel zo en dat is gevaarlijk voor de verkeersveiligheid. Daarvoor waarschuwt Richard van de Werken, verkeersveiligheidsexpert, mede-eigenaar van verkeersdatabureau Hastig en een van de sprekers op het ADAS Congres. Mensen verwarren zelfrijdende auto’s en auto’s met ADAS-systemen teveel met elkaar,… Lees verder ›